Waarvoor sta jij ‘s ochtends op?
We kunnen veel dingen doen of juist laten om een zo gezond mogelijk leven te leiden. Toch is een gezonde leefwijze alleen, geen harde garantie voor een lang en tevreden leven.
Aangezien ik in mijn werk altijd bezig ben met gezondheid heb ik me erin verdiept welke type mensen het gezondste blijven, het gelukkigste zijn en het oudste worden. Genen blijken hierin een ondergeschikte rol te spelen. De mate waarop onze genen tot expressie komen heeft vooral te maken met omgevingsfactoren. Genes load the gun, environment pulls the trigger.
Het blijkt dat wanneer we ons eigen bestaan niet zinvol vinden we er niet in slagen om lang en tevreden te leven. Met dit in gedachten neem ik jullie even mee naar een vakantieherinnering. Een aantal jaren terug was ik met man en kinderen in Spanje waar we midden in de bergen een huisje hadden gehuurd. Alle dagen gingen mijn man en ik al vroeg op pad om te voet de omgeving te verkennen. We zorgden er steevast voor dat onze wandeltochten bij een klein restaurantje in een naburig dorpje uitkwamen. Hier namen we dan een eenvoudige kop koffie op het terras met uitzicht op het onderliggende dorpje. We waren in Spanje maar voelden ons daar als de spreekwoordelijke God in Frankrijk.
Vanachter onze koffie hadden we zicht op een aantal moestuinen die op verschillende hoogten terrassen vormden en tegen de berg leken te zijn geplakt. Hier was iedere ochtend een oude man in de weer om de moestuin te bewerken en om groenten en fruit te oogsten. In een traag maar gestaag tempo klom hij dan vervolgens richting het restaurant met de verse producten. Hier werd hij iedere ochtend zeer enthousiast onthaald door het keukenpersoneel die al dat lekkers in prachtige intense kleuren die dag zouden gaan gebruiken om hun gasten voor te schotelen.
De oude man schoof daarna ook het terras op en veegde hier aangekomen met een groezelige zakdoek het zweet van zijn voorhoofd. Hier kreeg hij dan een kop koffie aangeboden en er kwam altijd wel iemand uit de keuken even met hem kletsen. Alhoewel hij hier zichtbaar van genoot vertrok hij niet veel later weer met een lege mand bergafwaarts.
Wij bekeken dit tafereel alle keren weer vol belangstelling. Hoe oud de man ook mocht zijn en hoeveel tijd de werkzaamheden in zijn tempo ook kosten, hij maakte een tevreden en gelukkige indruk. Hoe mooi is het dan ook dat er alle dagen op zijn komst gerekend werd? Hoe fijn dat hij de mensen van het restaurant overduidelijk blij maakte met zijn vers geoogste producten? Hoe bijzonder voor ons om te aanschouwen dat je tot op zeer hoge leeftijd je nuttig kunt maken voor de mensen in je omgeving terwijl je er zelf zo van geniet.
Ikigai
En dat is nu precies waar het om gaat volgens de schrijvers van het boek ikigai. Ikigai betekent dat wat de moeite waard is om voor te leven. Het is een Japans concept dat zich ook laat vertalen in het geluk altijd bezig te zijn of de reden waarom we ’s ochtends opstaan. De schrijvers van dit boek hebben onderzoek gedaan en vele interviews gehouden op het Japans eiland Okinawa waar relatief veel 100-jarigen naar volle tevredenheid leven. Okinawa is één van de vijf plekken waar mensen langer en gezonder leven dan ergens anders op de wereld. Deze plekken worden ook wel blue zones genoemd. Door de uitkomsten hiervan te koppelen aan wat in andere blue zones naar voren komt blijkt dat ikigai ook een belangrijk onderdeel is in de blue zones buiten Japan.
Wat is mijn ikigai?
Er zijn vast mensen die nu onrustig worden omdat ze hier het antwoord niet op weten. Volgens Viktor Frankl, een hoogleraar in de psychiatrie en de neurologie – die in de tweede wereldoorlog Auschwitz overleefde- is het antwoord op die vraag niet moeilijk. In dat geval moet je je met hart en ziel bezighouden met wat je ikigai is! Ofwel de redenen vinden om te leven. Viktor Frankl heeft overigens zelf nooit de term ikigai hiervoor gebruikt maar had het over de reden om te leven en de keuzes die je hierin maakt. Dat hij dat zelfs kon in de omstandigheid van een concentratiekamp is een pijnlijk maar uitermate boeiend proces geweest dat hem zijn hele verdere leven heeft geïnspireerd om andere mensen hierbij te helpen. Hij ontwikkelde de zogenaamde logotherapie die simpel gezegd zorgt dat mensen redenen vinden om te leven.
Als de zin van het leven bij jou afwezig of verwrongen is kun je het een prikkel laten zijn om aspecten van je leven te veranderen aldus Viktor Frankl. Ben jij al enthousiast om hiermee aan de slag te gaan? Je kunt dit zelf doen aan de hand van een tweede boek met de titel ‘vind je ikigai’, maar ook onder begeleiding in mijn praktijk. Je eigen ikigai zal ook jou inspireren om tot het einde van je dagen actief en gelukkig te zijn.